Toscead betweox fadungum "Elisabeþ I Engla Cwen"

Content deleted Content added
Hogweard (motung | forðunga)
ly Hogweard wæg þone tramet Elisabeþ I Engla CwēnElisabeþ I Engla Cwen
Hogweard (motung | forðunga)
No edit summary
Líne 2:
| nama = Elisabeþ I
| biliþ= Darnley_stage_3.jpg
| writ = Elisabeþ I , "Darnley PortraitGelicnes", c. 1575
| cynedom = 17 BlotmōnaþBlotmonaþ 1558 – 24 HreþmōnaþHreþmonaþ 1603
| gehalgod = 15 Æfterra Gēola 1559
| foregenga = [[Maria I Engla CwēnCwen|Maria I]]
| æftergenga = [[Iacobus I Grēatre BrytenBretta Cyning|Iacobus I]]
| hus = [[Tudor Hus]]
| fæder = [[Heanrig VIII Engla Cyning|Heanrig VIII]]
| modor = [[Anne Boleyn]]
| acennesse = 7 HaligmōnaþHaligmonaþ 1533
| cenningstowe = [[GrēnewicGrenewic]], on [[Cent]]
| deaþ = 24 HreþmōnaþHreþmonaþ 1603
| deaþ stede = [[ScēnScen]] Heall, on [[SūþrigeSuþrige]]
| byrgen = [[Ƿestmynster AbbeyWestmynster]]
| handseten = Autograph of Elizabeth I of England.svg
}}
'''Elisabeþ I''' (ƿæsseo geborenwæs þæs 7. HaligmōnþesHaligmonþes þæs 1533. geborencƿæland seo forþferde þæs 24. Hreþmōnþes þæs 1603. gēaresgeares) ƿæswæs Engla CƿēnCwen and ĪraIra CƿēnCwen of þǣmþæm 17. BlotmōnþesBlotmonþes þæs 1558. gēaresgeares ōð hire dēaþedeaþe in 1603. ĒacEac hēthet man hīehie '''FǣmneFæmne CƿēnCwen''', '''Gloriana''', oððe '''Bess sēoseo GōdeGode CƿēnCwen''', Elisabeþ ƿæswæs sēo fīfte and endemeste ƿealdend þæs [[Tudor HūsHus]].
 
[[Heanrig VIII Engla Cyning|Heanriges VIII]] dōhtordohtor ƿæswæs hēoheo, ac hire mōdormodor, [[Anne Boleyn|Anne CƿēnCwen]] ƿæswæs behēafodedbeheafoded healf þridde ƿintraswintras æfter Elisabeþe cenning, and se ǷitangemōtWitangemot asægde Elisabeþ dōcinceldocincel. Hire brōdorbrodor, [[ĒadweardEadweard VI Engla Cyning|ĒadƿeardEadweard VI]], becƿæþbecwæþ se cynedōmcynedom to [[Iane Grey Hlæford]], þȳþy ascerde he his sƿeostresweostre ūtut þæs æftergengnesse. His ierfegeƿritierfegewrit forƿearpforwearp man, and in 1558 Elisabeþ feng to rīcerice æfter hire sƿeostorsweostor, þǣreþære [[RēmisceRemisce Cirice|RōmeallicumRomeallicum]] [[Maria I Engla CwēnCwen|Maria I]], in hƿǣshwæs rīcerice hæfde Elisabeþ gebēongebeon geseted in clomme for nēanea ānan ƿintrewintre on fæcnunge of sƿīcdōmswicdom.
'''Elisabeþ I''' (ƿæs geboren þæs 7. Haligmōnþes þæs 1533. – cƿæl þæs 24. Hreþmōnþes þæs 1603. gēares) ƿæs Engla Cƿēn and Īra Cƿēn of þǣm 17. Blotmōnþes þæs 1558. gēares ōð hire dēaþe in 1603. Ēac hēt man hīe '''Fǣmne Cƿēn''', '''Gloriana''', oððe '''Bess sēo Gōde Cƿēn''', Elisabeþ ƿæs sēo fīfte and endemeste ƿealdend þæs [[Tudor Hūs]].
 
Elisabeþ agann to ƿealdennewealdenne be gōdumgodum rǣderæde<ref>"Ic myne to rihtene ealle mīnemine dæda be gōdumgodum ƿitewite and rǣderæde." Elisabeþe forma gemæþel sƿaswa CƿēnCwen, [[Hæþfeld HūsHus]], 20 BlotmōnaþBlotmonaþ 1558. Loades, 35.</ref>, and hīehie behogode on rǣdboranƿerodrædboranwerod, hƿǣrofhwærof se fyrmest mann ƿæswæs [[Willelm Cecil, Forma Burglea Þegn|ǷillelmWillelm Cecil, Burglea Þegn]]. ĀnAn hire firstan dǣdadæda sƿaswa CƿēnCwen ƿæswæs to staðolienne þāþa Englisce [[ProtestantOncwedend]]e cirice, hƿǣrofhwærof ƿeardweard hīehie [[HēafodrecaHeafodreca þǣreþære Engelcirican|HēafodrecaHeafodreca]]. Þes [[Elisabeþisca ǢfæstnesÆfæstnes Seht]] bādbad fæst þurh hire cynedōmcynedom and ƿæswæs todæges [[Angelcirice]] cennung.
[[Heanrig VIII Engla Cyning|Heanriges VIII]] dōhtor ƿæs hēo, ac hire mōdor, [[Anne Boleyn|Anne Cƿēn]] ƿæs behēafoded healf þridde ƿintras æfter Elisabeþe cenning, and sē Ƿitangemōt asægde Elisabeþ dōcincel. Hire brōdor, [[Ēadweard VI Engla Cyning|Ēadƿeard VI]], becƿæþ se cynedōm tō [[Iane Grey Hlæford]], þȳ ascerde he his sƿeostre ūt þæs æftergengnesse. His ierfegeƿrit forƿearp man, and in 1558 Elisabeþ feng tō rīce æfter hire sƿeostor, þǣre [[Rēmisce Cirice|Rōmeallicum]] [[Maria I Engla Cwēn|Maria I]], in hƿǣs rīce hæfde Elisabeþ gebēon geseted in clomme for nēa ān ƿintre on fæcnunge of sƿīcdōm.
 
NǣfreNæfre æƿnedeæwnede Elisabeþ, oððæt ðe man hit gebāsnadegebasnade and se ǷitangemōtWitangemot hīehie bād. Manig ƿitanwitan hæbbað gecneated hire gerādgerad for þissum. SƿaSwa ƿeaxweax Elisabeþ ieldre ƿeardweard hīehie mære for hire mægþhādemægþhade, and begangol ƿeaxweax ymbe hire þe manig begollen in þisra daga gelicnessum, beƿlātungumbewlatungum, and ƿrittumwrittum.
Elisabeþ agann tō ƿealdenne be gōdum rǣde<ref>"Ic myne tō rihtene ealle mīne dæda be gōdum ƿite and rǣde." Elisabeþe forma gemæþel sƿa Cƿēn, [[Hæþfeld Hūs]], 20 Blotmōnaþ 1558. Loades, 35.</ref>, and hīe behogode on rǣdboranƿerod, hƿǣrof sē fyrmest mann ƿæs [[Willelm Cecil, Forma Burglea Þegn|Ƿillelm Cecil, Burglea Þegn]]. Ān hire firstan dǣda sƿa Cƿēn ƿæs tō staðolienne þā Englisce [[Protestant]]e cirice, hƿǣrof ƿeard hīe [[Hēafodreca þǣre Engelcirican|Hēafodreca]]. Þes [[Elisabeþisca Ǣfæstnes Seht]] bād fæst þurh hire cynedōm and ƿæs todæges [[Angelcirice]] cennung.
 
In hire lēodƿeardeleodƿearde ƿæswæs Elisabeþ gemǣtorgemætor þonne hire fæder and sibbe.<ref name=starkey5>Starkey, 5.</ref> ĀnAn hire cƿidacwida ƿæswæs "''video et taceo''" ("Ic sēoseo and secge nāhtnaht").<ref>Neale, 386.</ref>
Nǣfre æƿnede Elisabeþ, oððæt ðe man hit gebāsnade and sē Ƿitangemōt hīe bād. Manig ƿitan hæbbað gecneated hire gerād for þissum. Sƿa ƿeax Elisabeþ ieldre ƿeard hīe mære for hire mægþhāde, and begangol ƿeax ymbe hire þe manig begollen in þisra daga gelicnessum, beƿlātungum, and ƿrittum.
 
Elisabeþ næs būtanbutan fahmannum. Forðæm ðe hēoheo ƿæswæs protestantOncwedend, se [[SpēonlandSpeonland|SpēnaSpena]] cyning and se [[PāpaPapa]] sōhtedonsohtedon to foreāstreccenneforeastreccenne hīehie. Manig gereōnungegereonunge ƿæronwæron in þǣmþæm gēarumgearum. Earfoþsæligor ƿæswæs Elisabeþe māgemage, [[Maria I Scotta CwēnCwen|Maria I Scotta CƿēnCwen]], hƿāhwa rīcsodericsode on Scottum. Maria CƿēnCwen bespræc ēaceac þāþa Engla cynehelm. In þǣreþære [[Cirice EdnīwungEdniwung|Cirice EdnīƿungEdniwung]]e on Scottum afliemede Maria on Englas; Elisabeþ hæftede hīehie in 1568 and behēafodedbeheafoded hīehie in 1587.
In hire lēodƿearde ƿæs Elisabeþ gemǣtor þonne hire fæder and sibbe.<ref name=starkey5>Starkey, 5.</ref> Ān hire cƿida ƿæs "''video et taceo''" ("Ic sēo and secge nāht").<ref>Neale, 386.</ref>
 
Elisabeþ ƿæswæs ƿarwar in ūtlendiscumutlendiscum þingum. HīeHie geaf sum lytel fultum to cempungum in þāraþara [[Niðerland]]um, [[Francland]]e and [[ĪrlandIrland]]e. NoþȳlǣsNoþylæs, sige ofer þǣm [[SpēonisceSpeonisce InswēogflēotInsweogfleot|SpēonisceSpeonisce InsƿēogflēotInsweogfleot]] in 1588 ƿyhtedewyhtede hire naman sƿaswa sƿaswa sigedryhtna selost, feðanfrea in fēohtefwohte þe man heoldeþ biþ ānan þāraþara Engla mæsta siga.
Elisabeþ næs būtan fahmannum. Forðæm ðe hēo ƿæs protestant, sē [[Spēonland|Spēna]] cyning and sē [[Pāpa]] sōhtedon tō foreāstreccenne hīe. Manig gereōnunge ƿæron in þǣm gēarum. Earfoþsæligor ƿæs Elisabeþe māge, [[Maria I Scotta Cwēn|Maria I Scotta Cƿēn]], hƿā rīcsode on Scottum. Maria Cƿēn bespræc ēac þā Engla cynehelm. In þǣre [[Cirice Ednīwung|Cirice Ednīƿung]]e on Scottum afliemede Maria on Englas; Elisabeþ hæftede hīe in 1568 and behēafoded hīe in 1587.
 
Elisabeþ brōhtedebrohtede hire lēodƿeardeleodwearde strengþu and lufu on folce in drēfrumdrefrum ielde. Æfter þāraþara scortan cynedōmumcynedomum Elisabeþe [[Eadweard VI Engla Cyning|brēþerbreþer]] and [[Maria I Engla CwēnCwen|sƿeostorsweostor]], hire 44 ƿintrawintra on þǣmþæm cynestōlecynestole geafon fæstnes for þǣmþæm rīcerice and hulpon to scieppenne AngelþēodAngelþeod on Engla myndum.<ref name=starkey5>Starkey, 5.</ref>
Elisabeþ ƿæs ƿar in ūtlendiscum þingum. Hīe geaf sum lytel fultum tō cempungum in þāra [[Niðerland]]um, [[Francland]]e and [[Īrland]]e. Noþȳlǣs, sige ofer þǣm [[Spēonisce Inswēogflēot|Spēonisce Insƿēogflēot]] in 1588 ƿyhtede hire naman sƿa sƿa sigedryhtna selost, feðanfrea in fēohte þe man heoldeþ biþ ān þāra Engla mæsta siga.
 
Elisabeþe rīcesrices endmestan dagas hæfdon sārsar in golde and guðe and manige ƿeardonweardon ƿerigwerig. TƿeontigTweontig ƿintrumwintrum æfter hire deaþ, halgode manig Elisabeþe sƿaswa ƿealdendwealdend annes gyldenre ielde, and þes þoht abideð on Englum. Elisabeþe cynedōmcynedom hēthet man sēo [[Elisabeþyld]], hƿærehwære lof sceaƿþsceawþ in þǣm Engliscum plegcræft se þāhþah in þǣmþæm gēarumgearum, mid plegƿyrtanplegwyrtan sƿaswa sƿaswa [[Willelm Shakespeare|Ƿillelm Shakespeare]] and [[Christophorus Marlowe|Christophorus Marloƿe]], and in þǣreþære hƿatanhwatan sæfarunge þāraþara Engliscum beorna sƿaswa sƿaswa [[Francis Drake]] Cniht.
Elisabeþ brōhtede hire lēodƿearde strengþu and lufu on folce in drēfrum ielde. Æfter þāra scortan cynedōmum Elisabeþe [[Eadweard VI Engla Cyning|brēþer]] and [[Maria I Engla Cwēn|sƿeostor]], hire 44 ƿintra on þǣm cynestōle geafon fæstnes for þǣm rīce and hulpon tō scieppenne Angelþēod on Engla myndum.<ref name=starkey5>Starkey, 5.</ref>
 
==Glesing==
Elisabeþe rīces endmestan dagas hæfdon sār in golde and guðe and manige ƿeardon ƿerig. Tƿeontig ƿintrum æfter hire deaþ, halgode manig Elisabeþe sƿa ƿealdend annes gyldenre ielde, and þes þoht abideð on Englum. Elisabeþe cynedōm hēt man sēo [[Elisabeþyld]], hƿære lof sceaƿþ in þǣm Engliscum plegcræft sē þāh in þǣm gēarum, mid plegƿyrtan sƿa sƿa [[Willelm Shakespeare|Ƿillelm Shakespeare]] and [[Christophorus Marlowe|Christophorus Marloƿe]], and in þǣre hƿatan sæfarunge þāra Engliscum beorna sƿa sƿa [[Francis Drake]] Cniht.
 
== Glēsing ==
{{reflist}}